برنامه رادیویی گنج سعادت

نماز زاهدانه

بیرون نماز از چشم‌روشنی خبری نیست

بیرون از نماز نباشیم در نماز باشیم اگر حواس من پراکنده باشد مصلی را به بیرون از نماز می‌برد و قاعدتاً بیرون از نماز، چیزی گیر کسی نمی‌آید حتماً باید در نماز باشیم تا آنچه خدای متعال در نظر گرفته به عنوان چشم‌روشنی گیرمان بیاید.

نماز سیر از ظاهر به باطن است

از آنجا که  قرار است در نماز از ظاهر به باطن برسیم پس این حواس ظاهری را باید جمع کنیم تا اذن ورود پیدا کنیم نگذاریم حواسمان پخش و پلا باشد که اگر حواس پخش و پلا باشد نماز و نمازگذار را پخش و پلا می‌کند  آن وقت نماز تمام می‌شود در حالی که چیزی گیر نمازگذار نیامده است.

گوش و چشم باید جمع باشد تا دیدن و شنیدن کنترل شود یکی از علل منع از خوردن در نماز اینکه حس ذائقه هم باید با نخوردن جمع شود.

در نماز به چیزهایی که در اطرافم است توجه نکنم و تا می‌توانم اطرافم را از چیزهای زرق و برق دار و گول زننده که حواس مصلی را پرت می‌کند پاکسازی کنم.

جلوی ما هر چیزی که حواسمان را پرت می‌کند نباشد از جمله تلویزیون روشن، عکس، کتاب باز و موبایل و...در نماز، چشم و گوش ما نباید مبتلا بشود که مبادا ذهن  و ذکر و یاد من را با خودش به بیرون از نماز بکشاند و نماز از دست ما برود. نماز زاهدانه یعنی حس بینایی و حواس را جمع کنم تا گرفتار زرق و برق بیرون نماز نشود و بشود نماز زاهدانه.

در مکانی که شلوغ نباشد نماز بخوانبم تا حواس در امان باشد و راحت‌تر بشود حواس جمعی را محقق کرد تا راحت بشود گوش و چشم را جمع کرد.

نشانه حواس پرتی در نماز آن است که بلافاصله بعد از نماز به دنبال آنچه حواسمان را پرت کرده بود می‌رویم مثلاً آشغال فرش را جمع می‌کنیم حس لامسه اینقدر قوی است که به حضور قلب و مواجهه انسان با قبله و صاحب قبله آسیب می‌زند چون قدرتش بیشتر است و می‌تواند قبله و اقبال را از من بگیرد.

زهد در نماز، استثنائیست

فراتر از زهد در غیر نماز، یک زهد اختصاصی مخصوص نماز لازم داریم وسعت و قوّت زهد در نماز متفاوت از غیر نماز است در نماز زاهدانه نه تنها از زرق و برق دنیا که از دنیا و دوباره نه تنها از دنیا بلکه از هرچه غیر خداست باید کناره باشیم.

در نماز زاهدانه نه فقط باید حواس ظاهری جمع باشد که حاس باطنی نیز باید جمع باشد کلاً در نماز باید ما جمع باشیم و همه در یک وحدتی، نماز توحیدی اقامه کنیم.

زهد در نماز یعنی رو برگرداندن از غیر خدا رو برگرداندن از چیزهایی که حضورشان در نماز به نماز زاهدانه لطمه می‌زند و نماز را مشوب به شرک می‌کند و نماز زلال جاری در روح و روان ما را به گل و لای آلوده و کدر و مکدر می‌کند گل و لای توجه به غیر خدا.

زهد در نماز، خیلی وسیع‌تر از زهد در غیر نماز است زهد در غیر نماز یعنی از زرق و برق دنیا تعلق نباشد ولی زهد در نماز یعنی از هر چی که غیر خداست مبرا باشیم تا درون ما مسجد درست شود تا قبله معلوم شود تا معلوم شود ما رو به قبله هستیم یا نیستیم زهد در نماز به معنای پرهیز از دنیاست میخواهد زرق و برق داشته باشد یا نداشته باشد. در نماز، غیر خدا دنیاست حتی در نماز، حرف این است که دنیا خودمم و از خودمم هم باید زاهدانه رد شوم.

غیر خدا بت است حتی خودم؛ توجه به غیر خدا رو بگرداندن از قبله است زهد در نماز، عدم توجه و تمایل و علاقه به غیر خداست محسوس، متخیل یا معقول در هر کدام از مراتب انسانی که می‌خواهد باشد بیرون از خودم در خودم حتی باید مراقب باشم مشغول پرستش خدای مفهومی ذهنی خودم نباشم خدای ذهنی نپرستم بت نپرستم مفهوم‌پرست نباشم در مفاهیم ذهنی دور نزنم خدای خیالی نپرستم.

ظاهر و باطن و حقیت ما در هم لایه‌های دین باید رو به قبله و صاحب قبله باشد نماز، کناره بودن از هر چه غیر خداست حتی خودم.

نماز همایش زهد است نماز نمایش انقطاع الی الله است نماز بزرگترین صحنه و صفحه عبودیت است. ما گر در غیر نماز با زهد آشنا باشیم آن وقت می‌شود در نماز هم که زهدش به مراتب بالاتر است زاهد باشیم اگر نماز، مندمج و فشرده همه اعمال خوب دینی است قاعدتاً باید همه زهدی که پیشتر در اعمال دینی داشتیم در نماز، کامل باشد.

ای شیخ بیا حیف که با یار نباشیم

دلداده آن دلبر و دلدار نباشیم

خود را بشکن با تبر توبه که باید

در جرگه توحید، خود اظهار نباشیم

آوار کنیم بت کده را که در آخر

جز یار نماند و تو جز یار نباشی

جوری نماز بخوانیم که خدا دوست دارد

در وصف نماز امیرالمؤمنین علی علیه السلام آمده که فَصَلّی مَا شاءَ اللهُ أن یُصَلّی جوری که خداوند می‌خواست و دوست می‌داشت نماز می‌خواندند نماز زاهدانه یعنی نمازی که دل بخواه خدا باشد نه نماز دل بخواه ما.

توجه به غیر خدا در نماز حضرت علی علیه‌السلام نبود نماز حضرت، درز و شکاف و چاک غفلت نداشت که دنیا در آن نفوذ پیدا کند و توجه به غیر خدا از آنجا بیاید داخل نماز.

نماز در خم آن ابروان محرابی

کسی کند که به خون جگرطهارت کرد

نماز زاهدانه، به انسان حکمت می‌دهد

نماز زاهدانه نمازیست که آثار زهد از جمله تحصیل از راه متعارف و غیر متعارف را تسهیل کند.  به بیان امیر مومنان علی علیه‌السلام: العلم یرشدک الی ما أمرک الله به و الزهد یسهل لک الطریق الیه؛ زهد کسب علم را تسهیل می‌کند.

نماز زاهدانه نمازی باید باشد که تحصیل از راه متعارف و غیر متعارف را برای من تسهیل کند که فرمودند: مع الزهد تثمر الحکمة نتیجه اینکه نماز زاهدانه، باید منتج به حکمت شود.

اإن خلّکان در تاریخ خود در شرح حال ابن سینا بزرگ حکیم و دانشمند معروف می‌نویسد: و کان اذا اشکلت علیه مسالة توضأ و قصد المسجد الجامع و دعا الله عز و جل ان یسهلها و یفتح مغلقها له؛ چون ابوعلی سینا با مشکلی علمی مواجه می‌شد وضو می‌ساخت در مسجد جامع، نماز می‌خواند تا آن مسأله پوشیده، برایش حل شود.

در پایان اینکه نماز اگر برای دنیا دعا می‌کنیم لااقل برای زهد و دینداری و برای خود نماز هم دعا کنیم.

تا میکده باز است و مرا وقت نیاز است

بس مغتنم این فرصت و من پا بگذارم

دلداده فقیری که در میکده عمری

بی چیزی خود را به تماشا بگذارد